1) Adana Kebap Tarifi (Patlıcan Eşlikli Sunum)

Adana kebap doğrudan patlıcanla yapılmasa da közlenmiş patlıcan ve sumaklı soğan ile servis edildiğinde lezzeti katlanır. Zırhla çekilmiş kuzu eti ve kuyruk yağı, pul biber ve tuzla yoğrulur; şişe bastırılıp kömür ateşinde pişirilir. En iyi eşlikçi; közlenmiş patlıcan, domates-biber, lavaş ve ayrandır. 1 porsiyon (200 g) yaklaşık 280–300 kcal’dır (ekmek ve garnitürle artar). Anahtar püf noktası, etten su kaçırmamak ve ateş ile mesafeyi korumaktır.

Adana Kebap Tarifi Tarifi İçin Tıkla.

2) Patlıcan Kebabı Tarifi (Fırında/Şişte/Mangalda)

Güneydoğu kökenli bu kebapta misket köfteyle dilim patlıcanlar şişte veya fırın tepsisinde sırayla dizilir; domates-biberle tatlandırılır. Mangalda közlemenin isli aroması eşsizdir, fırın versiyonu daha pratiktir. 1 porsiyon yaklaşık 380–480 kcal; yağ çekimini azaltmak için patlıcanı kızartmadan fırınlayabilir veya közleyebilirsin. Yanına bulgur pilavı, cacık ve turşu çok yakışır.

Patlıcan Kebabı Tarifi için tıkla.

3) İmam Bayıldı

Osmanlı döneminden beri sevilen bir zeytinyağlı klasiği. Bütün patlıcanlar çizilerek kızartılır ya da fırında ön pişirilir; içleri soğan, sarımsak, domates ve bol zeytinyağı ile doldurulur. Soğuk servis edilir; ertesi gün tadı daha da oturur. Şeker ve limon dengesini iyi kurmak gerekir. Yaklaşık kalori, porsiyon başına 250–300 kcal (kızartma miktarına göre değişir). Yanında beyaz peynir ve çıtır ekmekle harikadır.

İmam Bayıldı Tarifi için Tıkla.

4) Karnıyarık

İmam bayıldıyla akrabadır fakat kıyma içerir ve sıcak servis edilir. Patlıcanlar uzunlamasına yarılır, yağ çekimini azaltmak için hafif fırınlanır; iç harçta soğan, sarımsak, biber, salça, domates ve kıyma kullanılır. Fırında kısa bir soslama ile bitirilir. 1 porsiyon ~350–450 kcal. Pirinç pilavı veya tereyağlı tel şehriye pilavı ile servis edebilirsin.

5) Hünkar Beğendi

Saray mutfağından doğan beğendi püresinin yıldızı, köz patlıcandır. Közlenmiş patlıcanlar süt, tereyağı ve unla beşamel kıvamında ezilir; üzerine tereyağında kavrulmuş kuşbaşı dana/kuzu konur. Dumanlı beğendi ile etin sosu birleşince yoğun bir umami oluşur. 1 porsiyon ~500–650 kcal. Yanına sade pilav ve turşu önerilir.

6) Ali Nazik Kebabı

Gaziantep yöresine atfedilen bu lezzette köz patlıcan yoğurtla karıştırılır, üzerine kıymalı veya kuşbaşı etli sos dökülür. Sarımsaklı yoğurt kullanmak aromayı yükseltir. Közleme işlemi gerçek ateşte yapılırsa tat farklı bir seviyeye çıkar. 1 porsiyon ~400–550 kcal. Tırnak pide ile servis edilir.

7) Patlıcan Musakka

Kızartılmış ya da fırınlanmış patlıcan dilimleri, aralarında kıymalı domatesli sos ile katmanlanır; fırında bütünleşir. Yunan musakkasında beşamel katmanı baskındır; Türk usulünde daha hafiftir. Kızartmayı azaltıp fırın yöntemine dönerse kalori düşer (porsiyon ~350–500 kcal). Yanına pilav ve ayran önerilir.

8) Patlıcan Oturtma

Musakkaya benzer; patlıcan dilimleri tepsiye oturtulur, üzerine kıymalı/domesli harç eklenir; bazen patates ve biber de katmanlanır. Fırında pişirilerek suyunu iyice bırakması sağlanır. 1 porsiyon ~350–450 kcal. Taze kekik ve defne yaprağı, sos derinliğini artırır.

9) Şakşuka

Kızartılmış patlıcan, biber, patates ve kabak parçaları sarımsaklı domates sosu ile harmanlanır; soğuk meze veya ılık ana eşlikçi olarak sunulur. Kızartma yerine fırın/airfryer kullanmak yağ çekimini belirgin azaltır (porsiyon ~220–350 kcal). Üstüne yoğurt gezdirilebilir.

10) Közde Patlıcan Salatası

Patlıcanlar közlenir, kabukları soyulup bıçakla kıyılır; zeytinyağı, limon, sarımsak ve tuz ile harmanlanır. İnce kıyılmış maydanoz ve köz biber çok yakışır. Izgara et ve kebapların vazgeçilmez garnitürü. 1 porsiyon ~120–180 kcal. Dilersen tahin veya yoğurtla zenginleştir.

11) Baba Gannuş / Mutabbal

Levant mutfağından iki akraba meze: Baba gannuş köz patlıcan, domates, biber ve zeytinyağıyla; mutabbal ise patlıcan + tahin + yoğurt ve sarımsakla hazırlanır. Lavaş ve ızgara etlerle uyumu efsane. 1 porsiyon ~180–260 kcal (tahine göre artar).

12) Patlıcan Kapama

Tencerede veya fırında yapılabilir. Et/kuşbaşı/tavuk tabanı hazırlanıp üzerine patlıcan şeritleri kapak gibi kapatılır. Buharda yumuşayan patlıcan sosu emer. Damakta ipeksi bir doku bırakır. 1 porsiyon ~350–500 kcal. Yanına pirinç pilavı iyi gider.

13) Patlıcan Güveç

Toprak güveçte, patlıcan, domates, biber, soğan, sarımsak ve tercihen et/tavuk/kuşbaşı ile yavaş pişirme. Aromalar kapta yoğunlaşır. Düşük yağla yapıldığında hafif kalır (~250–380 kcal). Sıcak servis, taze kekik ve kimyonla derinleşir.

14) Patlıcan Dolması

Kuru patlıcan veya taze patlıcanla yapılır. İç harç pirinç/kıyma, soğan, domates salçası, baharatlar ve bol yeşillikten oluşur. Zeytinyağlı versiyonu soğuk; etli versiyonu sıcak servis edilir. 1 porsiyon ~220–420 kcal (yağ ve iç harca göre değişir).

15) Patlıcanlı Börek

Fırında yufka aralarına sotelenmiş patlıcan, biber ve peynir/bezelye ile hazırlanır. Yufkalar arasına süt-yumurta-yağ harcı sürmek katları kabartır. 1 dilim ~220–320 kcal. Kahvaltı ve çay saatine yakışır.

16) Patlıcan Pane

Patlıcan dilimleri önce una, sonra yumurtaya, ardından galeta ununa bulanır; kızartılır veya fırınlanır. Parmigiana için harika bir taban olur (aşağıda). Sos olarak sarımsaklı yoğurt veya domates fesleğenli sos önerilir. ~200–320 kcal.

17) Melanzane alla Parmigiana (İtalyan Usulü)

Kızartılmış/fırınlanmış patlıcan katmanları, domates sosu ve mozzarella-parmesan ile fırında birleşir. Fesleğen tazeliği şart. Türk damak tadına uyarlamak için kızartma yerine fırınlamayı tercih edebilirsin. 1 porsiyon ~350–550 kcal. Yanına roka salata çok iyi gider.

18) Yunan Musakka

Türk musakkasından farklı olarak beşamel katmanı baskındır; patlıcan ve kıyma katmanları üzerine kalın bir beşamel dökülür, fırında kızartılır. 1 porsiyon ~450–650 kcal. Tarçın ve yenibahar Yunan yorumunda sık kullanılır.

19) Caponata (Sicilya Usulü)

Küçük küp patlıcanlar soğan, kereviz, domates, kapari ve yeşil zeytinle ekşi-tatlı dengede sotelenir; sirke ve şeker ile karakter kazanır. Ilık/soğuk meze olarak sunulur. 1 porsiyon ~180–260 kcal. Izgara balıkların yanında mükemmeldir.

20) Patlıcanlı Pilav (Sakız Usulü Esintilerle)

Küp patlıcanlar hafifçe fırınlanır veya tavada sotelenir; pirinçle birlikte tavuk veya et suyunda pişirilir. Tarçın ve karabiberin dengesi önemlidir. 1 porsiyon ~300–420 kcal. Yanına yoğurt ve cacık önerilir.

21) Patlıcanlı Makarna / Penne alla Norma

Közlenmiş veya fırınlanmış patlıcan, domates sosu ve rendelenmiş tuzlu peynirle (ricotta salata veya teleme benzeri) harmanlanan bir makarna. Fesleğen taze aroma katar. 1 porsiyon ~400–550 kcal. Kızartma yerine fırınlama ile hafifletilir.

22) Patlıcan Reçeli (Sürpriz Tatlı)

Akdeniz’in ilginç tatlılarından; küçük patlıcanlar kireçte bekletilip şerbetle kaynatılır. Vanilya ve karanfil kullanılır. Az ve öz tüketmek gerekir; 1 tatlı kaşığı ~50–60 kcal. Peynir tabaklarına yakışır.

23) Patlıcan Turşusu

Kefalonyalı usulden Güneydoğu’ya birçok yorum var. Bütün minik patlıcanlar haşlanır, sarımsak, maydanoz ve baharatla doldurulup sirke-tuzlu suda bekletilir. Meze ve etlerin yanında iştah açar. Porsiyon ~15–25 kcal (yağ eklenmezse).

24) Patlıcan Rulo (Rulo Beğendi / Rulo Peynirli)

Uzun dilim patlıcanlar ızgarada yumuşatılır; içine peynirli, otlu veya beğendili harç konup sarılır. Fırında kısa süre pişirilir. Düşük karbonhidratlı menüler için ideal. 1 rulo ~120–180 kcal.

25) Patlıcanlı Gözleme

Sotelenmiş patlıcan, biber, soğan ve peynir, yufka içinde sacda pişirilir. Harcın sulu olmaması kritik; aksi halde yufka yırtılır. 1 adet ~300–450 kcal. Ayranla muhteşem gider.

Patlıcan alırken parlak kabuklu, orta boy ve ağır olanları seç. Büyük patlıcanlar çekirdekli ve acı olabilir. Tuzlu suda 15–20 dakika bekletmek acılığını alır ve kızartırken yağ çekimini azaltır. Kızartmadan önce kağıt havlu ile kurula; fırın/airfryer’da ön pişirme yaparsan hem hafifler hem de doku güzel kalır. Közleme için ocak alevi/odun kömürü en yoğun aromayı verir.

Sağlık ve Kalori Notları

Patlıcan düşük kalorili bir sebzedir (100 g çiğ patlıcan ~25 kcal). Kızartma kalori ve yağ yükünü artırır; fırın/ızgara/haşlama daha hafiftir. Antioksidan nasunin, patlıcana koyu mor rengini verir ve hücresel oksidasyona karşı koruyucu etki gösterir. Lif içeriği sayesinde tokluk sağlar; glisemik yükü düşüktür. Bazı kişilerde nikotinoid alkaloidler nedeniyle hassasiyet görülebilir; pişirme süresini yeterli tutmak ve porsiyonu dengede almak iyi bir yaklaşım.

Yanına Ne Gider?

• Yoğurtlular: Cacık, haydari, sarımsaklı yoğurt
• Salatalar: Çoban, roka-parmesan, köz biber
• Tahıllar: Bulgur/şehriyeli pilav, kuskus, kepekli pirinç
• İçecekler: Ayran, şalgam; şarap eşleşmesinde dengeli tanenli kırmızılar (kebaplara)
• Ekmek: Lavaş, tırnak pide, kepekli somun

Çatalca & Saklı Sofra Notu

Patlıcanla yapılan bu kadar çok yemek sayınca, doğal bir soru geliyor: “En güzelini nerede yiyelim?” Doğayla iç içe bir kaçamak arıyorsan, Çatalca’daki Saklı Sofra – Lider Club’ta, köz ateşinde pişen kebapların yanında köz patlıcan, beğendi, salata ve mezeler ile zengin bir deneyim yaşayabilirsin. Alkollü/alkolsüz içecek seçenekleri, çocuklara uygun alanlar ve açık hava ambiyansı, patlıcanın dumanlı aromasını tamamlar. Kahvaltıdan akşam menüsüne kadar geniş seçenekler ve etkinlik alanlarıyla, İstanbul’a yakın “lezzet + doğa” paketini burada bulursun.