Gazi Koşusu, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk anısına 1927’den beri düzenlenen bir klasik at yarışıdır. Atatürk’ün izniyle başlatılan bu önemli yarış, ölümünden sonra da kesintisiz şekilde sürdürülmüştür. Bu sebeple Gazi Koşusu, Türk yarışçılığının en prestijli etkinliklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Atatürk’ün hipodromlara gösterdiği ilgi, yarışçılığın gelişmesine büyük katkı sağlamış; günümüzde Gazi Koşusu birincilerine 1970’ten bu yana ünlü heykeltıraş Şadi Çalık’ın Atatürk’ün at üzerindeki som gümüş heykeli armağan edilmektedir.

İlk Yarış Yılı ve Veliefendi Hipodromu

Gazi Koşusu ilk kez 10 Haziran 1927’de Ankara’da düzenlendi. O yıl 3 yaşında İngiliz tayı Neriman jokeyi İhsan Atçı ile yarışı kazandı; bu koşuyu dönemin liderleri Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü birlikte izledi. Yarışın başlangıç mesafesi 2000 metreydi ve birincilik ikramiyesi 2 bin lira olarak belirlendi. 1936 yılında Atatürk’ün emriyle yapılan yeni Ankara Hipodromu tamamlanınca Gazi Koşusu buraya taşındı. Veliefendi Hipodromu ise İstanbul’da 1968’den itibaren Gazi Koşusu’na ev sahipliği yaptı. İstanbul’daki Veliefendi Hipodromu, 596 dönüm arazi üzerine kurulu ve Türkiye’nin en büyük hipodromlarından biridir. Günümüzde Gazi Koşusu’nun çoğu İstanbul’da, Veliefendi Hipodromu’nun çim pistinde koşulması, İstanbul’un at yarışları merkezi oluşunun bir göstergesidir.

Öne Çıkan Atlar ve Jokeyler

• Neriman (1927) – İlk Gazi Koşusu’nu kazanan dişi safkan. Sahibinin Ali Muhiddin Hacıbekir, jokeyinin İhsan Atçı olduğu Neriman, Cumhuriyet’in ilk yıllarında yarış dünyasına damgasını vurdu.
• Bold Pilot (1996) – Pist rekorunu kıran efsanevi tay. Halis Karataş’ın bindiği Bold Pilot, 1996’da Gazi Koşusu’nu 2.26.22’lik dereceyle kazanarak halen en hızlı dereceyi elinde tutuyor.
• Mümin Çılgın – Gazi Koşusu tarihinin en başarılı jokeyi. Mümin Çılgın, “Helene De Troia”dan “Abbas”a kadar birçok güçlü atla toplam 9 kez birincilik yaşadı.
• Eliyeşil Ekürisi – En çok kazanan sahip-eküri. Ebuzer Gönül’ün sahibi olduğu Eliyeşil ekürisi, Gazi Koşusu’nu 13 kez üst üste kazanarak bir rekora imza atmıştır.
• Cap Gris Nez & Olgo (Bayar ve İnönü dönemleri) – 1930’ların şampiyonları. Cumhurbaşkanları Celal Bayar ve İsmet İnönü’nün sahip olduğu bu safkanlar, Gazi Koşusu’nda birer kez birincilik elde etmiştir.

Gazi Koşusu 2025: Tarih, Katılımcılar ve Yayın

29 Haziran 2025 Pazar günü İstanbul Veliefendi Hipodromu’nda 99. Gazi Koşusu düzenlenecek. Koşu 2400 metre çim pistte, 3 yaşlı İngiliz taylarının katılımıyla saat 17.15’te başlayacak. Yarışa bu yıl 2022 doğumlu 3 yaşlı safkan atlar katılacak; kayıtlar 22’si asıl, 4’ü yedek olmak üzere toplam 26 tay için yapıldı. Öne çıkan detaylar şu şekilde özetlenebilir:

Gazi Koşusu 2025’in birincilik ikramiyesi 30 milyon TL olarak duyurulmuştur. Bu kapsamda 2.’ye 12 milyon TL, 3.’ye 6 milyon TL ödenecektir. Kazanan tayın sahibi, ikramiyesine ek olarak kayıt ve taksit ücretleriyle toplam ~46,3 milyon TL; tayın yetiştiricisi de bu miktara yetiştiricilik primi eklenerek ~55,3 milyon TL kazanacaktır. Yarış aynı zamanda TAY TV, S Sport Plus, Kanal D ve Spor Smart gibi kanallardan canlı olarak yayınlanacaktır. 2025 Gazi Koşusu’nda favori atlar arasında, Erkek Tay Denemesi’ni namağlup kazanan Tonbi da yer alıyor; ancak jokeyi Selim Kaya’nın yarış öncesi yaşadığı sakatlık nedeniyle koltuğu boş kaldı.

Binicilik Kültürü ve At Sporlarına Etkisi

At ve binicilik, Türk kültüründe köklü bir geçmişe sahiptir. At ve binicilik, Türk kültürünün çok önemli bir parçası olarak tanımlanır; Kurtuluş Savaşı’nın en zor günlerinde bile at yarışları düzenlenmiştir. 1970’lere kadar Türkiye’de at, sosyal yaşamın ve eğlence-spor etkinliklerinin ayrılmaz bir unsuru olmuştur. Gazi Koşusu gibi organizasyonlar, bu kültürün Cumhuriyet döneminde de devam ettiğinin simgesidir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında kurulan Yüksek Yarış ve Islah Encümeni ile daha sonra Türkiye Binicilik Federasyonu gibi kurumlar, binicilik sporunu ve yerli yarış atı yetiştiriciliğini desteklemiştir.

Günümüzde de at yarışları ve binicilik kulüpleri kültürü canlı tutmaktadır. Örneğin 1923’te kurulan Çankaya Binicilik Kulübü, yarış atı yetiştirme ve eğitim konusundaki faaliyetleriyle Türk at kültürünü yaşatmaya devam ediyor. Türk yarış atı tarihi ve binicilik geleneği, edebiyat ve sanatta da iz bırakmıştır; at, tarihimizde ve mitolojimizde “zafer ortağı” bir simge olarak yer alır. Bu bakımdan Gazi Koşusu başta olmak üzere büyük yarışlar, Türkiye’de at sporlarının popülerliğini korumasına ve binicilik kültürünün yaygınlaşmasına önemli katkı sağlamaktadır.

Çatalca’daki Binicilik Merkezleri ve Lider Club

İstanbul’un Çatalca ilçesi, şehrin gürültüsünden uzakta doğal ortamlarda atlı sporlar için ideal koşullar sunan tesislere ev sahipliği yapar. Örneğin Lider Club, Çatalca’nın doğal güzellikleri arasında 80.000 m² alanda hizmet veren bir yaşam merkezidir. Bu tesiste kahvaltı, konaklama ve organizasyon hizmetlerinin yanı sıra atlı binicilik dersleri de verilmektedir. Lider Club’da hem çocuklara hem yetişkinlere yönelik başlangıç seviyesinden ileri düzeye kadar çeşitli binicilik programları düzenlenmektedir. Çatalca’da bulunan diğer merkezler (örneğin Magical Club) de benzer şekilde doğa içinde atlı spor eğitimleri ve gezileri sunarak, bölgedeki Çatalca binicilik kültürünün güçlenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu tesisler, İstanbul’a yakın bir lokasyonda at sevgisini ve binicilik sporunu yaygınlaştırarak yeni biniciler yetişmesine imkan tanımaktadır.